Srce kao centralni organ tela komplikovane je građe i jedini organ koji ima strukturu kao svi mišići u našem telu. Ono funkcioniše kao pumpa, dovodeći krv do svake naše ćelije u organizmu. Za rast i razvoj deteta svaka dopremljena hranljiva materija sa kiseonikom je veoma važna i sa anatomske i sa funkcionalne strane. Srce deteta može da raste harmonično ili disharmonično zbog brojnih razloga ali ne mora da znači da je bolesno.
Ako ima disharmoničan rast može da proizvodi šumove na srcu, promene na određenim zaliscima, da se povećava veličina srca i debljina zidova komora. Od simtoma pojavljuju se još i ubrzanje ili usporenje srčanih otkucaja, kao i razne nepravilnosti srčanog ritma i stanja u sprovodnom sistemu srca. Povišen krvni pritisak, nije uzrokovan disharmoničnim rastom ali može se javiti zbog drugih vodećih bolesti ili bez ikakvog vidljivog razloga (preoseljivosti deteta i neprilagođenosti na stresne situacije).
Povišen krvni pritisak se ređe javlja ali ako se pojavi veoma je značajno javiti se radi utvrđivanja uzroka, i eventualnog lečenja.
Razne srčane mane koje mogu biti zapažene već na rođenju deteta, imaju veoma jasnu kliničku sliku slabo uhranjenog deteta sa brojnim simptomima i znacima srčanog obolenja otkrivenih već u porodilištu. Ako su simptomi blaži, javljaju se kasnije tokom prve godine života te se prati od strane dečjeg kardiologa.
Ubrzan ili usporen rad srca, kao i brojne ekstrasitole ili drugačije rečeno preskakanja srca, apsolutni su signal da se mora tražiti mišljenje kardiologa – pedijatra. Takvi poremećaji ritma srca mogu biti uzrokovani brojnim faktorima kao što su povećan fizički i psihički napor, virusne i bakterijske infekcije, praćene temperaturom ili ne. Spoljašnje visoke temperature takođe mogu uzrokovati brojne promene u radu srca.
Još jedan bitan razlog za pregled – aktivan sport dece.
Sportske aktivnosti daju izuzetno povećane fizičke napore te srce aktivira adaptacione odgovore na ponaljane fizičke napore. Kod sportista se pojavljuje uvećanje celog srca, zadebljanje zidova srca kao i veća srčana masa. Brzinom kojom će se razviti takozvano “sportsko srce“, je nepredvidljivo i zbog toga se dalje srce mora redovno pratiti.
Uvećano srce preko mere nije zdravo srce, bez obzira daje li ono neke patološke simtome ili ne. Iz tih razloga pre početka bavljenja sportom potreban je bazični kardiološki pregled, sa ekg zapisom i ehokardiografijom struktura srca. Ako je srce strukturno neoštećeno i krvni pritisak kod deteta dobar sportske aktivnosti su dozvoljene. Nakon toga kroz periodične preglede na 6 ili 12 meseci prati se rast i razvoj srčanog mišića te se precizno može zaključiti da li je dete za dalji aktivan sport.
Navedeni su brojni razlozi zbog kojih treba posetiti dečjeg kardiologa i biti siguran da je dete zdravo, te da sport ili akutna bolest, neće negativno uticati na adaptaciju srca.
Pregled ne treba shvatiti kao pretnju da se nešto otkrije ili zabrani, već da se spreči, prevenira i utvrdi da srce neće pokazivati znake patološke adaptabilnosti.
Dr sc. med. Biljana Dodić, dečji kardiolog