Cervikalna intraepitelna neoplazija - CIN predstavlja intraepitelni predstadijum karcinoma grlića materice. Intraepitelna neoplazija označava pojavu diskariotičnih i atipičnih ćelija unutar epitela grlića materice. Ove ćelije su ćelije čiji izgled manje ili više odstupa od normalnog izgleda. Nisu svi stepeni CIN obavezno i prekancerozni. U prekancerozne ubrajamo samo tešku displaziju i CIS (promene označene s CIN3).
Učestalost CIN-a procenjuje se da je kod 2% - 5% žena, a maligni potencijal je kod 10% - 15% žena. Vrlo retko intraepitelna neoplazija potiče od žlezdanog epitela (Adenocarcinoma in situ), što se označava kao cervikalna intraglandularna neoplazija - CIGN.
Razlikuju se 3 stepena cervikalne intraepitelne neoplazije (CIN):
CIN 1 - Blaga displazija: Predstavlja najblaži oblik cervikalne intraepitelne neoplazije. Promene na ćelijama ne zahvataju više od 1/3 debljine epitela. Atipične ćelije s atipičnim jezgrama su retke.
CIN 2 - Umerena displazija: Označava srednje teški poremećaj kod kojeg su opisane promene prisutne u donjem delu epitela i na ćelijamas su nešto izraženije. Ovde se radi o poremećaju rasporeda i sazrevanja ćelija, uz vidljivo prisustvo nezrelih ćelija.
CIN 3 - Teška displazija: Ova grupa promena obuhvata tešku displaziju, karcinom in situ i atipične kondilomatozne promene. Kod ovog tipa CIN-a nezrele displastične ćelije se nalaze u više od 2/3 debljine epitela.
Mnogobrojne su ćelije s izrazitim promenama na jezgru.
Pomenuti Carcinoma in situ – CIS, kao jedna od promena kod teške displazije je predkancerozno stanje s maksimalno izraženim citomorfološkim i histološkim znacima atipije. U potpunosti nedostaju znaci regularne građe epitela kao i sazrevanje ćelija. Diskariotične ćelije, kao i mitoze prisutne su na celoj debljini epitela. Maligni potencijal CIN 3 iznosi 30% - 45%. Period između nastanka CIN 3 i nastanka karcinoma grlića materice najčešće iznosi oko 10 godina, ali su opisani i kraći vremenski intervali (1 - 3 godine).
Intraepitelni predstadijum (CIN 3) i rani stadijum karcinoma grlića materice obično ne pokazuju nikakove simptome. Dijagnoza CIN-a se postavlja u okviru redovnih ginekoloških pregleda. Citološkom dijagnostikom, PAPA test, HPV tipizacijom i kolposkopijom postavlja se dijagnostika intraepitelnih promena. Kod citološki i kolposkopski sumnjivih nalaza dijagnostiku dopunjava biopsija i endocervikalna kiretaža, odnosno konizacija.
Posebno nakon lečenja promena nastalih usled upale prvo se uradi bakteriološka i virusološka obrada grlića materice, zatim se leči prisutna infekcija, s obzirom na znatnu mogućnost spontane regresije nalaza: kod CIN1 do 60%, kod CIN2 i CIN3 prosečno 35%. U slučaju visoko rizičnog nalaza HPV infekcije potrebno je uraditi kolposkopiju, a u zavisnosti od kolposkopskog nalaza i dijagnostike radi se punch biopsija ili see and treat postupak.
Razlika između punch biopsije i see and treat postupka je u načinu i opsegu odstranjivanja obolelog tkiva. Kod punch biopsije se uzima samo manji uzorak tkiva kleštima za biopsiju, dok se postupkom see and treat plitko uklanjaju cele lezije. Povlačenje displazije nakon biopsije iznosi i do 70%.