Gestagenska kontracepcija je vrsta hormonske kontracepcije pri kojoj se koristi samo jedan hormon - gestagen. Gestageni su derivati progesterona ili 19-nortestosterona čija je glavna odlika vezivanje za progesteronski receptor i progesteronski učinak. Progesteron je hormon jajnika koji se stvara u drugoj fazi ciklusa, a čiji je učinak suprotan učincima estrogena: dovodi do sekrecijske transformacije sluzokože materice, smanjuje pokretljivost jajovoda, te redukuje količinu i kvalitet sluzi grlića materice.
Gestagenska kontracepcija se preporučuje ženama kod kojih nije moguća ili nije pouzdana druga vrsta kontracepcije (uzimanje lekova koji podstiču enzimsku indukciju jetre, gastrointestinalne tegobe, zavisnost o alkoholu/drogama, duševno bolesne osobe), kao i ženama kod kojih je kontraindukovana primena preparata s estrogenskom komponentom. Ova vrsta kontracepcije često dovodi do poboljšanja migrene koja se javlja u toku ciklusa kao i predmenstrualnog sindroma, a kod žena sa epilepsijom smanjuje učestalost epileptičknih napada. Povoljan efekat se primećuje takođe, kod žena s recidivirajućom mastopatijom, miomatoznim uterusom i endometriozom.
Gestagenska kontracepcija se može primenjivati u nekoliko vidova: gestagenske tablete (Exlutona, Microlut, Micro-30-Wyeth, 28 mini, Cerazette), injekcije depo-gestagena (Depot Provera, Depo Clinovir, Noristerat) i gestagenski implantati. Implantat se postavlja pod kožu s unutrašnje strane nadlaktice nedominantne ruke, štapić je nevidljiv, ali se može osetiti na dodir. Postavljanje implantata se obično vrši u lokalnoj anesteziji. U 90% slučajeva trajanje insercije je manje od 3 minute. Odstranjenje implantata se vrši nakon 3 godine, u 83% slučajeva traje manje od 5 minuta.
Implanon je veoma sigurno kontraceptivno sredstvo, a u preko 70.000 ciklusa nije ostvarena ni jedna trudnoća. Implanon je i inhibitor. Najčešća neželjena delovanja su nepravilna krvarenja, kao i oskudna menstrualna krvarenja pa sve do njihovog izostanka, što se javlja kod 25% pacijentkinja. Mogu se javiti glavobolja, akne, oscilacije u raspoloženju, povećani apetit kao i dobitak na težini. Nakon 24 meseca 64% pacijentkinja dobije najmanje 1 kg, i 37% pacijentkinja 3 kg. Ipak sa ovom metodom je zadovoljno 82% žena i nastavljaju je koristiti nakon 24 meseca.
